Rouw & Verlies

Leren omgaan met verlies

rouwverwerking

Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken… rouw. Hoe jong iemand ook is; iedereen rouwt na een verlies. Verlies geldt hierbij dan ook in de breedste zin van het woord; een overlijden, een scheiding, een verhuizing of zelfs het verliezen van je lievelingsknuffel.

Het rouwproces van kinderen verloopt anders, gezien het brein op jonge leeftijd nog niet volledig is ontwikkeld. Hulp bij rouw is voor kinderen dan ook heel belangrijk. Zeker omdat de manier waarop het rouwproces verloopt, bepalend kan zijn voor de rest van zijn of haar leven.

HERKENNEN EN SIGNALEREN

Kenmerken

Rouw uit zich bij kinderen vaak in een gedragsverandering, gezien zij nog niet goed weten hoe met de gevoelens van rouw en verlies om te gaan. Kinderen kunnen bijvoorbeeld ineens wat agressiever worden, meer frustratie tonen, moeite krijgen met hun concentratie of lichamelijke onrust ervaren. Dit is voor ieder kind anders. Daarbij verloopt het rouwproces bij kinderen niet continu; soms is het er en soms weer helemaal niet. Zo kan een kind plotseling overdonderd worden door intens verdriet, om vervolgens weer door te gaan met spelen, alsof er niets aan de hand was.

 

VEILIGHEID GAAT VOOR

Uitgestelde rouw

Kinderen kunnen pas rouwen in een veilige omgeving. Een kind kan hierdoor pas gaan rouwen als de omgeving dit toelaat. Soms pas als ouders zelf hun rouwproces hebben doorlopen. Belangrijk is op deze momenten te beseffen dat het verdriet slechts tijdelijk is weggestopt en in een moment (soms geheel onverwacht) alsnog naar boven komt. Goede begeleiding is hierbij essentieel om gehoor te geven aan dit verdriet. Daarbij kan het te lang wegstoppen van verdriet tot ernstige problemen leiden. Herkenning van de uitingen van dit verdriet per levensfase is hierbij handig.  

JONG VERLIES

Peuters & Kleuters

Peuters leven in een fantasiewereld en hebben nog geen besef van de dood en het feit dat dit definitief is. Woorden als ‘nooit’ en ‘voor altijd’ zeggen hen eigenlijk nog niets. Als ze verdrietig zijn is dat omdat ze hun moeder op dat moment missen, niet vanwege het feit zij wellicht nooit meer terugkomt. Eerlijkheid hierover helpt kinderen om te leren inzien wat verlies inhoudt.

rouwen

 

NIET ANDERS DAN ANDEREN

Kinderen van 7 tot 9 jaar

Vanaf het zevende levensjaar kunnen kinderen verbanden leggen tussen verschillende gebeurtenissen. Zeker in situaties van verlies maakt dit hen kwetsbaar, angstig en wellicht verward. Kinderen op deze leeftijd begrijpen vaak dat de dood definitief is en wat dit inhoudt. Uit de behoefte om niet anders dan anderen te zijn, kunnen zij echter geneigd zijn bepaalde gebeurtenissen voor hun omgeving te verzwijgen. Een plek waar zij zichzelf kunnen zijn en (onbevooroordeeld) hun verdriet mogen uiten is voor deze kinderen belangrijk.

 

OPEN & EERLIJK 

Kinderen van 10 tot 12 jaar

Kinderen op deze leeftijd stoeien met het enerzijds onafhankelijk zijn, anderzijds een sterke afhankelijkheid van hun ouders. Zeker in het geval van een verlies is de behoefte aan steun en troost groot, echter kunnen zij geneigd zijn deze behoefte te verbloemen uit angst om kinderachtig gevonden te worden.  Als volwassene is het belangrijk om te zorgen voor open en vooral eerlijke communicatie richting hen, waarbij het kind alle vragen mag stellen die er zijn.

 

PUBERTEIT EN ROUW

Kinderen van 13 tot 18 jaar

Kinderen op deze leeftijd maken zich meer en meer los van hun familie en hebben een nog grotere behoefte aan onafhankelijkheid en zelfstandigheid. Dit maakt het omgaan met verlies en het vragen om steun en troost soms zo lastig. Daarnaast vergeten zij zichzelf soms doordat zij te veel bezig zijn met de behoeften van hun omgeving vanuit een gevoel van verantwoordelijkheid. Een steuntje in de rug in het praten over deze gevoelens, is ook bij deze leeftijd zeer belangrijk.

EEN STEUNTJE IN DE RUG

Rouwbegeleiding of Rouwverwerking

Wanneer een kind niet goed lijkt om te kunnen gaan met een verlies (hoe klein dit verlies soms ook lijkt) of je hebt als ouder het gevoel hierbij je kind onvoldoende te kunnen steunen, is het goed hulp te zoeken. Bij een niet betrokken buitenstaander kan een kind dan uiting geven aan alle verwarrende gevoelens die deel uit maken van het rouwproces en leren hiermee om te gaan. Dit noemen we rouwbegeleiding of rouwverwerking. Vaak zijn een aantal afspraken hiervoor al voldoende. 

rouwen

Onze praktijk

Onze praktijk is gevestigd in Naaldwijk in ‘s Gravenzande. Wij helpen kinderen, jongeren en (hun) ouders uit o.a. Naaldwijk, Hoek van Holland, Maassluis, Maasland, De Lier, ‘s-Gravenzande, Wateringen, Monster, Kwintsheul, Honselersdijk, kortom het hele Westland. Binnen onze regio horen ook Delft, Den Hoorn, Pijnacker en Den Haag. Ook als u buiten deze gemeenten woont, helpen wij u vanzelfsprekend graag. U kunt bij ons terecht voor diagnostiek, behandeling, advies en begeleiding bij onder andere autisme, ADHD en ADD, dyslexie en hoogbegaafdheid.

Vereniging van Orthopedagogen
SKJ_logo